Cạnh Tranh Không Công Bằng Là Gì

Thị trường cạnh tranh là một thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực kinh tế và thường được đề cập khi nói về hệ thống kinh tế của một quốc gia. Đó là một khái niệm quan trọng đánh dấu sự tự do và cạnh tranh trong việc mua bán hàng hóa và dịch vụ. Thị trường cạnh tranh tạo ra một môi trường hoạt động mà các doanh nghiệp cạnh tranh với nhau để thu hút khách hàng và tối ưu hóa sản xuất. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ngày nay, hiểu rõ về thị trường cạnh tranh là vô cùng quan trọng để phát triển kinh tế bền vững và cải thiện chất lượng cuộc sống của mọi người.

I. Định nghĩa và bản chất của thị trường cạnh tranh

Thị trường cạnh tranh có thể được định nghĩa là một hệ thống mà trong đó nhiều doanh nghiệp độc lập cạnh tranh với nhau trong việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ. Trong thị trường cạnh tranh, không có sự kiểm soát tập trung từ một số lượng nhỏ các doanh nghiệp và không có rào cản quá lớn trong việc tham gia hoặc rời khỏi thị trường. Các doanh nghiệp phải hoạt động dưới áp lực cạnh tranh để cung cấp sản phẩm và dịch vụ tốt nhất với giá cả hợp lý nhằm thu hút khách hàng.

Bản chất của thị trường cạnh tranh phản ánh sự tự do và khả năng tiếp cận của các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Nó tạo ra một môi trường công bằng và khuyến khích sự cạnh tranh lành mạnh, đồng thời tạo điều kiện cho sự sáng tạo và sự phát triển kinh tế. Trên thị trường cạnh tranh, người tiêu dùng có sự lựa chọn đa dạng và quyền lợi được bảo vệ. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng phải nỗ lực để nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, tạo động lực cho sự cải tiến và đổi mới.

Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ đi vào chi tiết về các yếu tố cấu thành thị trường cạnh tranh

So sánh các thị trường cạnh tranh

Tính chất thay thế của hàng hoá

Hàng hoá có thể thay thế nhưng vẫn có điểm khác biệt nhỏ

Hàng hoá thay thế hoàn hảo hoặc hàng hoá có thể phân biệt

Giá, marketing, các yếu tố giá trị gia tăng cho sản phẩm,...

Sức ảnh hưởng về giá của doanh nghiệp

Ví dụ về thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Lấy một ví dụ đơn giản với việc bán rau củ quả ở các chợ. Có rất nhiều người tiêu dùng và người bán hàng cùng ở buổi chợ đó, và họ độc lập với nhau. Mặt hàng rau củ quả là đồng nhất và ở hàng này và hàng khác không có sự khác biệt nào về sản phẩm. Người bán và người mua đều có thể nắm rõ giá cả và thông tin về sản phẩm. Họ biết giá bao nhiêu là mua được để không bị mua đắt, chẳng hạn như hàng này bán bao nhiêu, hàng kia bán bao nhiêu, bà hàng xóm mua với giá nào,... trước khi mua họ cũng sẽ tham khảo hàng nào ngon và người bán dễ tính để đưa ra quyết định, và nếu một hàng bán không khiến họ hài lòng họ hoàn toàn có thể chuyển sang một hàng khác để mua.

Ngoài ra việc mua hàng thường xuyên với những mặt hàng thiết yếu cũng khiến cho người bán và người mua hiểu rõ nhau, còn gọi là khách quen.

Tác động của cạnh tranh hoàn hảo đến thị trường

Một ưu điểm ta có thể dễ dàng nhìn thấy đó là người tiêu dùng có thể nắm được thông tin hoàn hảo về sản phẩm đặc biệt là giá cả để mua được sản phẩm với mức giá phù hợp nhất, tránh bị hét giá cao, bởi trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo không ai có sức ảnh hưởng đủ lớn để chi phối về giá cả

Sản phẩm đồng nhất khiến người mua mua được mặt hàng đủ tiêu chuẩn và gần như không phải lo lắng về chất lượng sản phẩm

Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, chi phí quảng cáo, marketing, phát triển sản phẩm mà doanh nghiệp phải chịu gần như là không có và không cần thiết

Vì có rất nhiều người bán và người mua nên hoàn toàn có thể lựa chọn đối tác thuận tiện nhất cho mình và dễ dàng chuyển đối tác khác nếu cảm thấy không vừa lòng.

Các doanh nghiệp trên thị trường gần như không thể đưa ra chiến lược hay bất cứ kế hoạch gì để chiếm thị phần từ đó chi phối về giá cả và sản lượng.

Chính việc các doanh nghiệp đều không có khả năng chi phối hay áp đảo khiến cho thị trường này không tạo ra động lực khuyến khích người bán trong việc tối ưu hoá doanh nghiệp và sản phẩm của mình.

Đặc điểm cơ bản của cạnh tranh hoàn hảo

Thứ nhất, các sản phẩm phải có sự đồng nhất: Các hàng hoá của thị trường cạnh tranh hoàn hảo là các hàng hoá thay thế hoàn hảo (Very good substitutes) với công dụng và chất lượng hoàn toàn như nhau.

Thứ hai, mức giá được định sẵn bởi thị trường vì thế đường cầu là đường nằm ngang: Mức giá thị trường sẽ chính bằng cầu, bằng với mức doanh thu cận biên (marginal revenue: mức tăng tổng doanh thu khi bán thêm một đơn vị hàng hoá), và cũng bằng với doanh thu trên một sản phẩm.

Thứ ba, thông tin đều sẵn có và hoàn hảo: Người mua và người bán hoàn toàn nắm được mức giá thành và thông tin chi tiết về sản phẩm, điều này giúp người tiêu dùng có những đánh giá chính xác nhất về sản phẩm và không bị mua hớ.

Thứ tư, vì thông tin hoàn hảo và mức giá định hình bởi thị trường, nên tại điểm cân bằng của thị trường, không có doanh nghiệp nào nhận được lợi nhuận kinh tế, và các doanh nghiệp sản xuất với mức chi phí trung bình trên sản phẩm thấp nhất, chính bằng chi phí cận biên (mức chi phí tăng thêm khi sản xuất thêm 1 sản phẩm) và bằng với doanh thu cận biên.

Thứ năm, không có rào cản gia nhập thị trường: Lượng hàng hoá là hoàn toàn như nhau về giá và chất lượng, thông tin hoàn hảo, do đó các doanh nghiệp có thể tự do gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trường. Nếu có công ty rút lui khỏi thị trường, sản lượng thị trường giảm và đẩy giá thị trường lên trong ngắn hạn, khuyến khích các doanh nghiệp khác gia tăng sản lượng, doanh thu và lợi nhuận kinh tế của doanh nghiệp sẽ tăng. Nếu có công ty gia nhập thị trường, sản lượng tăng, bởi thế giá thị trường sẽ giảm trong ngắn hạn, khiến các doanh nghiệp khác phải giảm sản lượng, doanh thu và lợi nhuận kinh tế của doanh nghiệp giảm.

III. Ví dụ thị trường cạnh tranh

Các ví dụ trên chỉ là một số trong số rất nhiều lĩnh vực và ngành hàng khác nhau trên thị trường cạnh tranh. Mỗi ngành hàng và lĩnh vực đều có những ví dụ độc đáo và cạnh tranh trong việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ. Việc có sự cạnh tranh trong thị trường giúp khuyến khích sự đổi mới, cải tiến và mang lại lợi ích cho người tiêu dùng thông qua việc có sự lựa chọn đa dạng, chất lượng cao và giá cả cạnh tranh.

Trên thị trường cạnh tranh, sự cạnh tranh giữa các công ty và tác nhân kinh tế làm cho thị trường hoạt động hiệu quả và đem lại lợi ích cho người tiêu dùng. Thị trường cạnh tranh khuyến khích sự đổi mới, nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ. Nó tạo ra lựa chọn và giá cả cạnh tranh, đồng thời tăng cường sự tương tác và tạo ra điều kiện cho sự phát triển và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, thị trường cạnh tranh cũng đòi hỏi quản lý và sự tuân thủ quy tắc công bằng để đảm bảo rằng sự cạnh tranh diễn ra trong một môi trường lành mạnh và công bằng.

Cạnh tranh hoàn hảo là một khái niệm quan trọng trong kinh tế học vi mô. Nó giúp chúng ta hiểu cách thức hoạt động của thị trường và vai trò của cạnh tranh trong việc thúc đẩy hiệu quả kinh tế.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin về thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì? Đặc điểm của nó như thế nào, điều kiện xảy ra là gì? Ưu nhược điểm của thị trường này và thực tế nó có vận hành được không? Tất cả sẽ được giải đáp trong phần dưới đây.

Cạnh tranh hoàn hảo (Perfect competition) là một thị trường lý tưởng trong đó có rất nhiều người mua và người bán, và họ đều có nguồn thông tin hoàn hảo, cân xứng. Vì thế, người bán hoàn toàn không có khả năng gì trong việc quyết định mức giá bán của thị trường, mà mức giá thị trường sẽ được tự định hình qua luật cung-cầu.

Khác với cạnh tranh độc quyền, trong cạnh tranh hoàn hảo đảm bảo người mua và người bán có thể nắm được giá cả mà họ có thể mua - bán, mà không có một doanh nghiệp nào có thể chi phối tác động tới mức giá trong cả ngắn, trung và dài hạn.